Het Corona-virus en de uitvoering van overheidsopdrachten

Ook in het kader van overheidsopdrachten, kan de huidige Covid-19-pandemie voor enige problemen zorgen: men riskeert de uitvoeringstermijnen niet te kunnen naleven en vertragingsboetes op te lopen en/of financiële schade te lijden bij de uitvoering van de opdracht.

Hierna wordt besproken wat men kan doen om vertragingsboetes te vermijden en om een herziening van de opdracht te bekomen.

Federale overheid:

Op 6 maart 2020, heeft de Ministerraad beslist dat voor alle federale overheidsopdrachten geen boetes of sancties zullen worden opgelegd aan dienstverleners, bedrijven of zelfstandigen, voor zover wordt aangetoond dat de vertraging of niet-uitvoering te wijten is aan Covid-19 (https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/coronavirus/informatie-voor-ondernemingen/coronavirus-de-economische).

Indien de opdrachtnemer bovendien, los nog van eventuele boetes of sancties, een nadeel ondervindt door de Corona-crisis in het kader van een specifieke overheidsopdracht, dan kan er bijkomend steeds overwogen worden om een herziening van de opdracht aan te vragen omwille van onvoorzienbare omstandigheden (zie ook hieronder).

Andere aanbestedende overheden:

Voormelde flexibele regeling geldt enkel voor de federale overheidsinstanties en dus niet voor overheidsopdrachten uitgeschreven door andere aanbestedende instanties. Zolang de Corona-crisis niet op algemene wijze erkend zou worden als een geval van overmacht, dient er aldus beroep gedaan te worden op de algemene regeling inzake onvoorzienbare omstandigheden opgenomen in artikel 38/9 van het koninklijk besluit van 14 januari 2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten (KB UITVOERING) of op de afwijkende herzieningsclausule voorzien in de opdrachtdocumenten.

Hoe bekomt men een herziening van de opdracht?

Overeenkomstig artikel 38/9 van het KB UITVOERING, kan de opdrachtnemer zich voor het vragen van een herziening van de opdracht, slechts beroepen op onvoorzienbare omstandigheden als hij kan aantonen dat de herziening noodzakelijk is geworden door omstandigheden die redelijkerwijze niet voorzienbaar waren bij de indiening van zijn offerte, die niet konden ontweken worden en waarvan de gevolgen niet konden worden verholpen niettegenstaande al het nodige daartoe werd gedaan.

Ook in het kader van de huidige Corona-crisis, dienen deze voorwaarden dus specifiek vervuld te zijn en kan er niet automatisch besloten worden tot een recht op herziening van de opdracht. Het zal er dus op aankomen om steeds, geval per geval, aan te geven en te bewijzen dat aan deze voorwaarden is voldaan. Het niet voorzienbare karakter van de Corona-crisis lijkt a priori aantoonbaar, maar bijkomend zal ook moeten nagegaan worden in welke mate de gevolgen hiervan in een bepaalde sector voor een welbepaalde opdracht konden worden ontweken en, bijkomend, of men al het nodige heeft gedaan om de gevolgen te verhelpen.

De herzieningen kunnen bestaan uit een termijnverlenging, een schadevergoeding ingevolge een zeer belangrijk nadeel of de verbreking van de opdracht. Om aanspraak te maken op een schadevergoeding, dient het nadeel één van volgende drempels te bereiken:

• bij opdrachten voor werken en manuele diensten: ten minste 2,5% van de initiële opdrachtsom;
• indien de opdracht geplaatst wordt op basis van de prijs alleen, op basis van kosten of op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding waarbij het prijscriterium ten minste 50% uitmaakt van het totaal gewicht van de gunningscriteria, voorziet het KB UITVOERING in absolute drempels gaande van 175.000 EUR tot 300.000 EUR naargelang de opdracht;
• bij opdrachten voor leveringen en niet-manuele diensten ten minste 15% bedragen van het initiële opdrachtbedrag.

De indieningsvoorwaarden voor het verzoek tot herziening van de opdracht liggen vervat in artikelen 38/14 tot 38/16 van het KB UITVOERING en kunnen als volgt worden samengevat:

• de ingeroepen omstandigheden dienen schriftelijk kenbaar te worden gemaakt binnen de dertig dagen;
• verder dient bondig de invloed van de ingeroepen omstandigheden op het verloop en de kostprijs van de opdracht aan de aanbesteder te worden gecommuniceerd binnen dezelfde termijn
• bovendien dient dergelijk verzoek naar behoren te worden gestaafd en begroot en tevens tijdig te worden meegedeeld, met name:
  • vóór het verstrijken van de contractuele termijn, als de aannemer de termijn wil verlengen of de opdracht wil verbreken;
  • of 90 dagen na de betekening van het proces-verbaal van voorlopige oplevering, als de aannemer een herziening van de opdracht of een schadevergoeding wil.

Meer weten?

Het Racine team staat ter beschikking om een antwoord te bieden op uw concrete vragen.