Beslag en huwelijksvermogensrecht: Wat indien uw gehuwde debiteur niet betaalt?

• Algemeen

Indien u als schuldeiser geconfronteerd wordt met een onwillige debiteur, zal u in sommige gevallen wensen over te gaan tot het verhalen van uw schuldvordering op het vermogen van uw debiteur via een beslag. Wanneer blijkt dat uw debiteur gehuwd is, kan dit echter voor een aantal bijkomende problemen zorgen. Het huwelijksstelsel van uw debiteur zal immers bepalen wat het onderpand van uw schuldvordering is.

• Wettelijk stelsel

Wanneer uw debiteur gehuwd is zonder bepaalde zaken vast te leggen in de onderlinge verhouding met zijn of haar echtgenoot, dan zal het wettelijk stelsel van toepassing zijn. Er ontstaan op dat moment drie vermogens waarop u mogelijks uw schuldvordering kan verhalen: het eigen vermogen van uw debiteur, het gemeenschappelijk vermogen en het eigen vermogen van de echtgenoot van uw debiteur.

Gemeenschappelijke schulden mogen verhaald worden op de drie vermogens, terwijl eigen schulden aangegaan door uw debiteur slechts kunnen worden verhaald op zijn of haar eigen vermogen. Er bestaat ook een derde categorie van schulden, namelijk de onvolmaakt gemeenschappelijke schulden, zoals bijvoorbeeld schulden aangegaan voor het beroep van één van de echtgenoten. Deze schulden kunnen verhaald worden op het eigen vermogen van de debiteur en op het gemeenschappelijk vermogen, maar dus niet op het eigen vermogen van de andere echtgenoot.

Schulden aangegaan door één van de echtgenoten gehuwd onder het wettelijk stelsel worden geacht gemeenschappelijk te zijn, behoudens enkele wettelijke uitzonderingen. De bewijslast voor het tegendeel rust op uw debiteur.

Het is belangrijk om te weten dat u als schuldeiser niet de ontbinding-vereffening van het gemeenschappelijk vermogen kan vorderen. Dit heeft voornamelijk nefaste gevolgen voor de schuldeiser van een eigen schuld van één van de echtgenoten. U zal in dat geval immers moeten dulden dat zolang de huwelijksgemeenschap stand houdt, een deel van het vermogen van uw debiteur buiten bereik blijft. In principe kan u wel beslag leggen op het onverdeelde aandeel van uw debiteur in het gemeenschappelijk vermogen, maar zolang dit niet daadwerkelijk wordt ontbonden en vereffenend op initiatief van de echtgenoten biedt dit weinig soelaas.

• Scheiding van goederen

Wanneer uw debiteur gehuwd is onder het stelsel van scheiding van goederen, dan is er geen sprake van een gemeenschappelijk vermogen waarop u uw schuldvordering zou kunnen verhalen. U kan dus enkel beslag leggen op de eigen goederen van uw debiteur, en bent ook niet in de mogelijkheid om het eigen vermogen van de andere echtgenoot aan te spreken.

In de gevallen waarin beide echtgenoten samen een schuld zijn aangegaan ten behoeve van de huishouding en de opvoeding van de kinderen, zal er sprake zijn van een hoofdelijke gehoudenheid tussen de echtgenoten. U zal uw schuldvordering dus zowel op het eigen vermogen van de ene als van de andere echtgenoot kunnen verhalen. Het is echter wel vereist dat u in dat geval een uitvoerende titel lastens beide echtgenoten verkrijgt.

• Conclusie

Indien u contracteert met een gehuwde debiteur, zal het huwelijksvermogensrecht een grote rol spelen in de vraag welke goederen als onderpand van uw schuldvordering zullen dienen.

Het wettelijk stelsel biedt een aantal beschermingsmechanismes ten voordele van de niet-contracterende echtgenoot en echtgenoten kunnen door te opteren voor een stelsel van scheiding van goederen de niet-contracterende echtgenoot volledig afschermen van de schuldeisers van de debiteur.

Het zal dus steeds van belang zijn om voorafgaandelijk aan het contracteren met een natuurlijk persoon en bij het bekijken van uw verhaalmogelijkheden rekening te houden met het huwelijksstelsel van uw debiteur.

Het team handelsrecht van Racine helpt u hierbij graag verder.